بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان با کمک تکنولوژی‌های پیشرفته

صحبت از تکنولوژی در ساختمان سازی، ساده نیست! امروزه جنبه های مختلفی از تکنولوژی پا به عرصه صنعت ساختمان گذاشته اند و قسمت های مختلف آن را تحت تاثیر قرار می دهند. بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان از جمله مباحث مهمی است که جنبه های مختلفی از آن با استفاده از علوم نوین و تکنولوژی های مدرن مورد بررسی قرار می گیرد. امروزه ساختمان ها به سمتی پیش می روند تا از مراحل ابتدایی یعنی از زمان طرح ریزی و نقشه کشی ساختمان گرفته تا دیزاین دکوراسیون داخلی و حتی انتخاب مصالح ساختمانی، وابسته به موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان باشند.

ساده انگاری است که همانند گذشته که سوخت ارزشمند را با استفاده از بخاری می سوزاندیم یا با استفاده از چیلرهای پر مصرف به جنگ گرما می رفتیم، مدیریت مصرف انرژی داشته باشیم. امروز با درک اهمیت هرچه بیشتر انرژی و همچنین افزایش قیمت انواع انرژی، صرفه جویی و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان، اهمیت بالایی پیدا کرده است.

در ادامه سعی می کنیم به چند نکته کوتاه و البته کاربردی اشاره کنیم که باید در هنگام ساختمان سازی برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان مورد توجه واقع شود. این نکات کمک خواهند کرد تا پس از ساخت یک آپارتمان مسکونی یا ساختمان تجاری، شاهد هدر رفت کمتر انرژی باشیم.

نقشه استاندارد؛ اولین گام در کاهش هدر رفت انرژی

نقشه ساختمان اولین و اصولی ترین جایی است که باید به هدر رفت انرژی توجه شود. نقشه ای که استانداردهای لازم را نداشته باشد، ممکن است از نظر بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان دچار مشکل شود. شاید در گذشته بررسی این موضوع کمی سخت به نظر می رسید؛ اما امروزه تکنولوژی های پیشرفته و نرم افزارهای شبیه سازی به کمک طراحان نقشه ساختمان آمده اند.

با شبیه سازی سه بعدی ساختمان و قرارگیری تمامی تجهیزات سرمایشی و گرمایشی و همچنین اندازه پنجره ها و درها و حتی نحوه باز شدن آن ها، به سادگی می توان اقدامات مهمی برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان برداشت. استفاده از این نوع امکانات وابسته به تکنولوژی، نیاز به دانش فنی و تجربه استفاده از نرم افزارهای گوناگون را دارد. با استفاده از چنین ابزارهایی، مهندسان جوان با تجربه چند ده سال کمتر از برخی معماران سنتی، همانند یک فرد با تجربه حرفی برای گفتن خواهند داشت.

انتخاب صحیح مصالح ساختمان

یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در هدر رفت انرژی در ساختمان ها، مصالح ساختمانی به کار رفته در ساخت ساختمان یا نمکاری آن است. مصالح ساختمانی می توانند باعث هدر رفت انرژی شوند یا به عنوان عاملی موثر در بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان به کار آیند. در سال های اخیر تکنولوژی به کمک آمده تا مصالح ساختمانی نیز همانند سدی برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی مورد استفاده قرار گیرند.

تکنولوژی های جدید کمک می کنند تا مصالح ساختمانی مختلف از بتون گرفته تا آجر و حتی چوب های ترمووود به نحو بهینه تولید شوند. در روند ساخت مصالح ساختمانی از تکنولوژی های پیشرفته ای استفاده می شود تا به عایق بودن مصالح ساختمان کمک کند. هر نوعی از مصالح ساختمانی عایق بهتری باشد، برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان مفیدتر است.

علاوه بر این انتخاب مصالح ساختمانی مناسب برای نما نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. باید مصالحی انتخاب شود که بر اساس محیط قرار گیری، به جلوگیری از افزایش مصرف انرژی کمک کند. این موضوع تازه ای نیست و از گذشته نیز مورد توجه بوده است. در شهرهای جنوبی ساختمان ها از مصالح ساختمانی با رنگ روشن استفاده می کردند تا از جذب گرما جلوگیری کنند. امروزه استفاده از برخی مصالح ساختمانی هوشمند کمک می کند تا رنگ نمای ساختمان با توجه به شرایط جوی تغییر پیدا کرده و بهترین بازدهی از نظر جذب انرژی خورشیدی ایجاد شود.

تجهیزات پیشرفته ساختمانی را به کار بگیرید

علاوه بر مصالح ساختمانی، پس از ساخت و انجام نازک کاری، نوبت به استفاده از تجهیزات می رسد. تجهیزات مختلف به کار رفته باید به گونه ای باشد که به بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان کمک کند. از شیر آب و نوع پکیج و رادیاتور گرفته تا انتخاب پنجره و لامپ ها، باید با توجه به میزان مصرف انرژی و یا توانایی برای جلوگیری از هدر رفت آن، انجام شود.

تکنولوژی های ساخت وسایل و تجهیزات به کار رفته به سمتی پیش می رود که هر روز تجهیزاتی باکیفیت تر و از نظر مصرف انرژی بهینه تر، روانه بازار گردد. این تجهیزات پیشرفته و بهینه، کمک می کنند تا ساختمانی که با بهترین نقشه و مصالح ساختمانی ساخته شده تا بهینه سازی مصرف انرژی به بهترین شکل صورت گیرد، به اهداف خود برسد. نقش تکنولوژی ساخت وسایل مختلف به کار رفته در واحدهای مسکونی و تجاری، در بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان کاملا مشخص و اثبات شده است.

سیستم های پیشرفته کنترلی را دست کم نگیرید

سیستم های مختلفی بر اساس تکنولوژی های پیشرفته و رایانه‌محور ایجاد شده اند که هر کدام از آن ها نقش مهمی برای بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان بر عهده دارند. استفاده از این سیستم ها که گاهی به صورت کنترل عمومی توسط سیستم مدیریت ساختمان (BMS) و گاهی به صورت کنترل شخصی توسط سیستم های آنلاین و یا بر اساس سنسورهای خاص، همانند سیستم‌های IOT عمل می کند، نقش بسیار مهمی دارند.

توجه به BMS و IOT در سال های اخیر با رشد بسیار زیادی مواجه بوده است. هوشمندسازی ساختمان و واحد ساختمانی اهداف بسیار بزرگی است که در برخی از کشورها به مرحله اجرا رسیده است. در ایران نیز بسیاری از ساختمان ها اصطلاحا هوشمند اداره می شوند اما تعداد آن ها هنوز قابل قبول نیست.

حالا نوبت ماست!

تمامی موارد بیان شده تنها درصدی از بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان شما را فراهم می کنند. بخش عمده ای از آنچه که نه به نقشه ساختمان و مصالح آن باز می گردد و نه به تجهیزات بهینه و تکنولوژی های کنترلی پیشرفته، رفتار اعضای یک ساختمان یا واحد آپارتمان است. بهتر است گام بلند و مهم بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان را ساکنین هر ساختمان بردارند. صرفه جویی در مصرف انرژی وظیفه تک تک اعضای خانواده است و نباید افزایش مصرف را تنها به گردن بهینه نبودن ساختمان انداخت! پس حالا که نوبت ماست بهینه مصرف کنیم!