نمای کامپوزیت یکی از نماهای مدرن ساختمانی است که در چند سال اخیر بسیار محبوب و مورد توجه معماران و طراحان ساختمان سازی قرار گرفته شده است. با وجود اینکه در تمامی این سال ها تغییرات نمای ساختمان با شتاب بی‌سابقه ای همراه بوده و کارفرمایان تحت تاثیر جریان های مد دنیا قرار داشتند، اما نمای کامپوزیت به سرعت در بین دست اندرکاران این حوزه بسیار محبوب شد. یکی از عواملی که باعث محبوبیت ان نما در بین ساختمان سازها شد، ویژگی های ظاهری این نما می باشد که در ادامه بیشتر درباره آن صحبت خواهیم نمود.
جزئیات نمای کامپوزیت
مواد کامپوزیت محصولات مهندسی شده ای هستند که از دو یا چند ماده مختلف ساخته می شوند. در واقع یک محصول کامپوزیت یک ماده طراحی شده است که از عملکرد مواد اولیه فراتر می رود. از بتن مسلح گرفته تا نمای کامپوزیت، مواد مرکب در حوزه ساختمان سازی به مانند دیگر صنایع حضور قدرتمندی دارند.
نمای کامپوزیتی از دو ورق آلومینیومی و یک لایه پلاستیک پلی اورتان که به روش اکستروژن به یکدیگر پرس شده‌اند، تشکیل شده است. این نما برای نخستین بار در سال ۱۹۶۹ توسط شرکتی آلمانی به نام آلکوباند در کشف و اختراع شد.
نمای کامپوزیت پوشش اصلی به کار رفته در نمای ساختمان است که از ورق های آلومینیومی بر حسب طراحی در ابعاد مشخص ساخته و اجرا می شود.
ویژگی های نمای کامپوزیت
همان طور که در بالا اشاره شد، این نما از اتصال سه لایه مختلف اعم از دو لایه ورق آلومینیومی تشکیل شده است که یک لایه عایق پلی اورتان را که خصوصیات غیر‌قابل اشتعال دارد را در وسط خود جای داده است. به طور کلی ویژگی های نمای کامپوزیت عبارت است از:
- معمولا ضخامت دو لایه پنل آلومینیومی یکسان بوده و در حدود ۴ میلی متر است که ۰٫۵ میلی متر ضخامت ورق و ۳ میلی متر ضخامت هسته میانی است. اندازه ورق های آلومینیوم کامپوزیت متنوع است و غالبا بین ۳ تا ۶ میلی متر متغییر می باشد.
- لایه بیرونی ورق کامپوزیت که در واقع همان نمای ساختمان است در رنگ ها و ابعاد مختلف طراحی می شود که اغلب پوششی از نوع رزین به نام PVDF یا ACP دارد.
- نمای کامپوزیت بسیار سبک بوده و باعث کاهش وزن بار مرده سازه می‌شود(۵ تا ۸ کیلوگرم در هر متر مربع)
- تعمیر و تعویض این نما بسیار آسان است، زیرا اگر قسمتی از نما دچار خرابی شود، بدون آنکه نیاز به تعمیر قسمت های دیگر باشد، همان قسمت قابل تعمیر خواهد بود.
- نمای کامپوزیت از مقاومت بالایی در برابر آتش سوزی برخوردار است که باعث می‌شود آتش به راحتی به قسمت‌های بالا ساختمان سرایت نکرده و گسترش نیابد.
- شستشو و تمیز کردن نمای کامپوزیت بسیار راحت و کم هزینه است.
- این نما به دلیل وجود فضای خالی پشت ورق های کامپوزیت و ایجاد خاصیت آکوستیک، عایق صوتی بسیار خوبی می باشد)
- نمای کامپوزیت از خاصیت غیرخورندگی و غیرمغناطیسی برخوردار است.
- نمای کامپوزیت در برابر شرایط آب و هوایی متفاوت، نور خورشید، اشعه ماورا بنفش و مواد اسیدی و قلیایی بسیار پایدار و مقاوم می باشد.
معایب نمای کامپوزیت
نمای کامپوزیت همانند دیگر اجزای ساختمان علاوه بر مزایای بیشمار دارای معایبی می باشد که مهم ترین آن عبارت اند از:
- هزینه بالا در خرید
- مقاومت پایین در برابر باد و طوفان
- نیاز به نیروی ماهر و متخصص جهت نصب نما
- مقاومت کم در برابر ضربه و تغییر شکل سریع
- شکاف بین دیوار و نمای بیرونی و ایجاد فضایی برای رشد و تکثیر حشرات
کاربرد نمای کامپوزیت
از نمای کامپوزیت در مکان ها و ساختمان های مختلفی استفاده می کنند. این نما مناسب استفاده در مکان های زیر می باشد:
- نمای خارجی ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری
- مکان‌های عمومی همچون بیمارستان‌ها، جایگاه های سوخت بنزین و گاز، فرودگاه ها
- بازسازی نمای قدیمی ساختمان و اجرای نمای جدید و مدرن
- دکوراسیون و طراحی داخلی جهت پوشش دیوار و سقف خانه و محیط های تجاری
- استفاده در تابلو ها و بیلبورد های تبلیغاتی مغازه ها و فروشگاه ها
- قابل استفاده در دیواره های تونل ها و ترمینال های مسافربری
- قابل استفاده در بدنه و نمای ماشین‌آلات صنعتی
روش اجرای نمای کامپوزیت
اجرای نمای کامپوزیت به دو صورت انجام می پذیرد: اجرای نمای کامپوزیت با سیستم فیکس (Fixing) و اجرای نمای آلومینیوم کامپوزیت با سیستم هنگ (Hanging) که در ادامه به شرح هر دو مورد می پردازیم.
۱- اجرای با سیستم فیکس
در اجرای سیستم فیکس که نام ورزش ثابت نیز معروف است، هر یک از ورق های کامپوزیت پس از برش و ایجاد در کارخانه به محل پروژه آورده می شوند. قبل از آن، در محل پروژه اقدام به انجام شاسی کشی یا زیرسازی از جنس آلومینیوم یا فلز روی دیوار می کنند. سپس ورق های کامپوزیت را از طریق پیچ و پرچ بر روی این شاسی ها سوار کرده و فضای بین پنل ها را جهت ضد آب شدن نما با تسمه یا چسب های سیلیکونی پر می کنند.
۲- اجرای با سیستم هنگ
در سیستم هنگ که به روش ریلی نیز مشهور است، از پیچ و پرچ استفاده نمی شود. ریل های آلومینیومی با مقطع مشخص در آکس نبشی های آهنی به وسیله بست‌های آلومینیومی که دارای دو سوراخ لوبیایی هستند به زیرسازی متصل می شوند. پس از نصب کمربندی های آهنی زیرسازی، نبشی های آهنی را براساس آکس بندی نقشه های اجرایی با شیار های لوبیایی روی این کمربندی ها قرار می گیرند. در گام بعدی، ورق ها با استفاده از شیارهای ناودانی شکل به صورت ریلی بر روی پروفیل های آلومینیومی نصب می شوند.
به طور کلی به دلیل دوام بالا و مزایای بی شمار سیستم هنگینگ، این روش انتخاب بهتری نسبت به سیستم فیکس است. به طوری که می توان برخی از محاسن استفاده از روش هنگینگ را به صورت زیر تعریف نمود:
- در این روش، ذرات گرد و غبار جذب پنل های نشده و نمای کامپوزیت رنگ تیره به خود نمی‌گیرد.
- جهت آب بندی در این روش نیاز به تسمه یا چسب سیلیکونی نیست.
- حتی با نفوذ آب، زیرسازی دچار زنگ زدگی نمی شود.
- اجرای پنل های می تواند به صورت عمودی نیز نصب شوند.
- در برابر طوفان، باد و لرزش های ناشی از زلزله مقاوم تر از سیستم فیکس است.
- تعویض ورق ها به راحتی انجام می گیرد.
- این روش، مناسب برای ساختمان های بلند و مرتفع می باشد.