چوب چهارتراش نوعی چوب تراش خورده بر اساس استاندارد های صنعت ساختمان سازی و معماری می باشد. به زبان ساده تر چهار تراش به چوبی گفته می شود که هر چهار طرف آن تراش داده می شود.
چوب چهارتراش جز چوب های مصرفی معماران و متخصصان حوزه ساخت و ساز است که با بهره‌گیری از متد چهارسوک برش می خورد. چوب چهارتراش سطح مقطع مکعبی دارد و قطر سطح مقطع آن بین ۸ تا ۱۲ سانتی متر است. اسکلت ساخته شده با این چوب به هر اندازه که قرار باشد وزن بیشتری را تحمل کند، باید سطح مقطع بزرگ تری نیز داشته باشد؛ از همین رو کارگاه های چوب بری بر اساس نوع نیاز مشتری می توانند اندازه مقطع چوب را تغییر دهند. البته عرض الوار هم در اندازه مقطع چوب چهار تراش تاثیر بسزایی دارد؛ به همین دلیل متخصصان این حوزه از درختان متفاوتی برای ساخت چوب مورد نظر استفاده می کنند.
کاربرد چوب چهارتراش
از چوب چهارتراش برای ساخت اسکلت سازه های کوچک و بدون فونداسیون استفاده می شود. آلاچیق، انبار، سرویس بهداشتی، ویلاهای کوچک و دیگر سازه‌هایی که روی سطح زمین بنا می‌شوند، در حوزه‌ی معماری جز ساختمان هایی به شمار می آیند که می توان اسکلت آنها را با استفاده از این نوع چوب ساخت.
همچنین از چوب چهارتراش به دلیل مقاومت بالایی که نسبت به نیرو های خارجی دارد، در کلاف کشی سقف و کف ساختمان های کوچک نیز استفاده می گردد. استفاده از چوب چهار تراش تنها مختص به صنعت ساختمان سازی و معماری نیست؛ بلکه در ساخت مبلمان و همچنین طراحی و معماری داخلی ساختمان نیز از این چوب استفاده فراوان می شود.
انواع چوب چهار تراش
چوب چهار تراش بر اساس نوع الوار برش خورده به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود: سوزنی، سبک، چوب درختان پهن برگ و چوب به دست آمده از ضایعات؛ که به تشریح چهار نوع چوب ذکر شده می پردازیم.
چوب چهار تراش درختان سوزنی
از آنجا که درختان سوزنی همیشه مقاوم و سبز هستند، چوب چهار تراش به دست آمده از این درختان به مراتب عمر طولانی تری داشته و در برابر پوسیدگی بسیار مقاوم اند. به همین جهت از چوب چهار تراش درختان سوزنی بیشتر در ساخت اسکلت سازه‌ها، ساخت خرپا، شناژ یا همان کلاف کشی و کفراژ بندی استفاده می شود. از جمله درختان سوزنی برگ می توان نراد، سرو، کاج و صنوبر را نام برد که می‌توان از الوار این درختان در ساخت چوب چهارتراش استفاده کرد. معروف ترین و پرکاربرد ترین چوب چهارتراش درختان سوزنی، چوب حاصل از درخت نراد روسی است.
چوب چهار تراش سبک
نوع دیگری از چوب های مورد استفاده در صنعت ساختمان سازی و معماری، چوب چهار تراش سبک بوده که برش چهارگوش یا همان مکعبی می خورد. صنوبر تبریزی یا سپیدار تبریزی جز درختانی هستند که می توان از آنها الوار مناسب چوب چهارتراش سبک را به دست آورد. الوار این نوع از درختان به دلیل داشتن فضای خالی بین مولکولهای سازنده، جز چوب های سبک به حساب می آیند که در حوزه معماری و ساخت و ساز نیز کاربرد زیادی دارند.
از چوب چهار تراش سبک در کفراژ بندی سقف خانه ها استفاده می شود. به دلیل اینکه چهار تراش سبک وزن بسیار کمی دارد، سقوط آن از ارتفاع برای انسان ها خطر جانی نداشته از همین رو معماران با بهره گیری از همین نوع سبک در سقف سازه ها، امنیت افراد داخل ساختمان را افزایش می دهند. در اتصالات مرتبط با چوب چهار تراش سبک لازم است چو بدون ترک و آسیب باشد، چرا که تضعیف و یا تغیر شکل مقطع قطعات چوب چهار تراش سبک می تواند منجر به شکستگی بدنه چوب شود.
چوب چهار تراش درختان پهن برگ
چوب چهار تراش درختان پهن برگ برخلاف دو نوع چوب ذکر شده در بالا، مقاومت زیادی در برابر نیروی فشار و کشش وارد شده از سمت بخش های مختلف ساختمان نداشته و همیشه در معرض پوسیدگی قرار دارند. به همین جهت معمولا از چوب درختان پهن برگ در ساخت فضاهای کوچک مانند آلاچیق ها استفاده می شود. بسیاری از افراد برای نگهداری بهتر از بافت چوب چهارتراش درختان پهن برگ، از رنگ چوب، روکش‌های پلاستیکی و البته روکش ام دی اف استفاده می کنند. چوب راش، چوب ممرز، چوب درخت افرا و چوب درخت چنار بهترین چوب های درختان پهن برگ هستند که برای ساخت چوب چهار تراش از آنها استفاده می شود.
این چوب ها در ابعاد کوچک توانایی تحمل فشار اتصالات مختلف از قبلی پیچ و مهره و میخ را نداشته و بهتر است برای اتصال آنها به یکدیگر از چسب چوب استفاده نمود.
چوب چهار تراش ضایعاتی
همان طور که از نام این چوب مشخص است چوب چهار تراش ضایعاتی از ضایعات دیگر چوب ها به دست می آید. البته بسیاری از متخصصان چوب بری این نوع چوب ها را جز چوب های چهار تراش نمی‌دانند؛ زیرا بسیاری از خاصیت های چوب نام برده را ندارند. کناره الوار های استفاده شده یا ضایعات به دست آمده از محصولات دور ریخته شده از جمله مواردی هستند که می توان با برش صحیح، از آنها چوب چهارتراش ساخت. به طور کلی این چوب ها مقاومت بالایی نداشته و می توان از آنها صرفا در طراحی داخلی و ساخت وسایل دکوراتیو استفاده نمود.
نتیجه گیری
از آنجا که استفاده از چوب در سازه های ساختمانی مستلزم رعایت استاندارد ها و اصول خاصی است برای استفاده از چوب های چهارتراش نیز نیاز است پروژه مذکور زیر نظر یک متخصص انجام گرفته تا از بروز هر گونه خسارت و آسیب دیدگی جلوگیری به عمل آید.
همان طور که گفته شد اتصالات چوب چهارتراش باید بر اساس سختی چوب انتخاب شود.همچنین نوع الوار اولیه باید بر اساس نوع کاربری چوب چهار تراش انتخاب شود؛ بنابراین بهتر است از ابتدای شروع پروژه با کارشناسان متخصص چوب و چوب بری مشورت کنید.