سقف تیرچه بلوک یکی از امروزی ترین و رایج ترین سقف های مورد استفاده در ساختمان سازی می باشد. در سیستم سقف تیرچه بلوک از تیرچه ها به عنوان تیر فرعی استفاده کرده و بلوک ها به عنوان پر کننده بین تیرچه ها عمل می کنند.
در سقف تیرچه بلوک برای کاهش بار مرده از بلوک های توخالی بسیار سبک بتنی، سفالی و یا فوم برای پر کردن سقف استفاده می شود. تیرچه ها در دو نوع بتنی و فولادی وجود دارند و فاصله بین تیرچه ها در سقف تیرچه بلوک ۵۰ سانتی متر می باشد.
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک
اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک شامل تیرچه، بلوک، بتن بالا یا درجا که در بالای سقف قرار می گیرد و باعث اتصال تیرچه ها می شود(باعث یکپارچه شدن اجزا می شود) وجود دارند.
نحوه اجرای سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک به دلیل مزایای بیشمار و سهولت اجرا و مقرون به صرفه بودن بسیار کاربرد دارند. برای اجرای این سقف ها ابتدا می بایست تیرچه ها روی تیرهای اصلی در تراز های مورد نظر کارگذاری شوند. فاصله بین تیرچه ها با بلوک های مجوف پر شده و پس از نصب میلگردهای حرارتی و میلگردهای تکمیلی بر اساس نقشه های اجرایی، بتن دال سقف ریخته می شود. به یاد داشته باشید تمیز نمودن فضای بین بلوک ها و تیرچه ها و برداشتن هرگونه نخاله، خرده سفال یا غیره از میان شیارها و روی سقف، از الزامات قبل از بتن ریزی سقف می باشد. سپس بعد از مرطوب نمودن سقف، بتن ریزی انجام می شود.
در صورتی که ارتفاع بلوک ها ۲۵ سانتی متر یا بیشتر باشد لازم است که بتن ریخته شده ویبره شود. همچنین در مورد بلوک های کوتاه تر نیز انجام این امر توصیه می شود. آرماتورهای اصلی تیرچه می بایست به طول ۱۰ الی ۱۵سانتی متر با تیرهای اصلی درگیر شوند و به هیچ عنوان نباید آرماتورها را جوش داد.
در هنگام اجرا می بایست خیز مناسبی به طرف بالا به تیرچه ها داد تا پس از اجرا و یکپارچه شدن سقف و وارد شدن بارهای وارده خیز داده شده حذف گردد. مقدار خیز معمولا به ازای هر متر طول دهانه ۲ میلیمتر در نظر گرفته می شود.
مرطوب نگه داشتن بتن به مدت حداقل ۴ روز پس از ریخته شدن، الزامی است. سپس تخته های زیر سری و پایه های چوبی زیر سقف را میتوان بین ۷ تا ۱۵ روز بسته به شرایط جوی، برداشت.
محدودیت های سقف تیرچه بلوک
باید ها و نباید هایی در هنگام اجرا و استفاده از بعضی مصالح ساختمانی وجود دارد که در صورت رعایت باعث ایمنی ساختمان و عمر مفید مصالح ساختمانی مورد استفاده می گردد. سقف تیرچه بلوک نیز از این امر مستثنی نیست و برای استفاده از آن می بایست به نکات زیر توجه شود.
- میزان استاندارد فاصله دو تیر نباید حداکثر از ۷۰ سانتی متر بیشتر باشد. اما قابل توجه است که در ایران مهندسین فاصله دو تیر را ۵۰ سانتی متر محاسبه می کنند و به همین علت تمامی بلوک های موجود در بازار ایران ۴۰ سانتی متر دارد.
- حداقل ضخامت سقف در صورتی که تکیه گاه تیرچه را ساده محاسبه کنیم ۱ بر ۲۰ دهانه بوده و در صورتی که تکیه گاه را گیردار یا نیمه گیردار محاسبه کنیم، ضخامت سقف را تا ۱بر ۲۶ دهانه می توان اجرا نمود.
- سقف تیرچه بلوک برای بارهای یکنواخت(استاتیک) مناسب بوده در حالی که جهت بارهای دینامیک و متمرکز مانند پارکینگ استفاده از سقف تیرچه بلوک استاندارد نیست.
- حداکثر دهانه برای سقف های تیرچه بلوک ۸ متر است اما بهتر است از سقف های ۵/۶ متر بیشتر برای سقف های تیرچه بلوک استفاده نشود.
- حداکثر بار تا میزان۸۰۰ کیلوگرم بر متر مربع را می توان به وسیله سقف تیرچه بلوک پوشانید. اما برای بارهای بیشتر بهتر است از دو تیرچه کنار هم استفاده گردد.
مزایا به کارگیری سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک از آن دسته سقف هایی است که به دلیل داشتن مزایای بیشمار، بسیار مورد استفاده قرار گرفته و مورد پسند مهندسین ساختمان سازی می باشد. از مزایای سقف تیرچه بلوک می توان به موارد زیر اشاره نمود.
- استفاده از سقف تیرچه بلوک باعث سبکی سقف می شود.
- مقاومت بالایی در برابر آتش سوزی دارد.
- مقاومت بالایی در برابر عوامل طبیعی همچون باد و زلزله دارد.
- عایق مناسبی برای صوت و سرما و گرما می باشد.
- سقف های تیرچه بلوک عایق رطوبتی هستند.
- از دیگر مزایای این سقف، صاف و هموار بودن سطح زیر و روی سقف پس از اجرا می باشد.
- برای به کارگیری سقف تیرچه بلوک نیاز به استفاده از جک های زیر سقفی و فولاد در زیر سقف نیست.
- اجرای سقف تیرچه بلوک بسیار آسان بوده و در مدت زمان کمی اجرا می شود.
- امکان اجرای همزمان چند سقف وجود دارد.
- در صورت استفاده از سقف تیرچه بلوک یکپارچگی سقف و اسکلت روی می دهد.
- با به کارگیری سقف های تیرچه بلوک شاهد پایین بودن تنش بتن، کاهش مصرف بتن و وزن کمتر خواهیم بود.
- مقرون به صرفه بودن به دلیل حذف بتن کششی در سقف تیرچه بلوک و جایگذینی بلوک
نکته ای که در اینجا در ارتباط با حذف بتن کششی وجود دارد این است که کلیه مصالح ساختمانی به جز فولاد تحمل نیروهای کششی را ندارد. به همین علت وجود بتن یا هر عضو دیگری علاوه بر اینکه کمکی به تحمل نیروهای وارده نکرده، بلکه بار مرده سقف را بالا می برد که برای تحمل آن به ناچار باید از فولاد بیشتری استفاده کرد.
به همین منظور در سقف‌های تیرچه بلوک بتن ناحیه کشش حذف شده و فقط آن مقدار بتن که می بایست فولاد های کششی را در خود جای دهد نگهداری می شود.